Posts

Tentoonstelling in Keulen 1912

  Het is soms spannend terug te kijken naar een belangrijke gebeurtenis in het verleden. In 1912 vond in Keulen een van de grootste exposities van groepen en eenlingen in de moderne kunst van die tijd plaats.  Het was een moedig en internationaal evenement met zo'n 650 werken van schilders als Paul Cézanne, Pablo Picasso, Paul Gauguin, uiteraard van talrijke kunstenaars uit Duitsland van die periode en van eenlingen als de Noor Edvard Munch en onze Vincent van Gogh, die met 107 werken was vertegenwoordigd. Na de tentoonstelling in 1905 in het Stedelijk Museum in Amsterdam ontstond met name hier de internationale doorbraak van Van Gogh, dankzij de rol van Jo van Gogh-Bonger, de weduwe van Vincents broer Theo. Over haar belangrijke rol is eindelijk recent het boek van Hans  Luyten, Alles voor Vincent , (Prometheus, 2020, 621 pagina's) verschenen.   De tentoonstelling in Keulen had in 1912 dezelfde allure als de latere Documenta in Kassel. Die expositie leidde ertoe, dat zich

Mijn beeld van Groningen

  Je wordt, als je van buiten komt, nooit een echte Groninger, maar hooguit een inwoner van Groningen. In de loop van ruim 55 jaar heb ik mij uiteraard verdiept in boeken van kenners van onze stad zoals Dr. A.T. Schuitema Meijer, (denk aan Zo was Groningen 1919-1939  (1967, 55 pagina's met tal van foto's), of  Groningen vroeger en nu  (1969,109 pagina's), of een bundel als  Groningers op weg naar de moderne tijd  (1988, 144 pagina's )en dan heb ik het nog niet eens over de vele latere studies van auteurs als Frans Westra en Martin Hillenga. Ik kan heel erg genieten van de oude gravure Stadscaerte van Groeningen van Egbert Haubois, met een prachtige afbeelding in vogelvlucht van de Brede Merct en talrijke andere plekken in de stad van 1637. In de loop van die decennia heb ik heel veel ontdekt in Stad en Ommeland. Ik genoot van de talloze prachtige, oude kerken en van de restanten van de ooit zo talrijke kloosters als Aduard en Ter Apel, van de borgen als Fraeylema,

Gebarentaal, nu en toen

  Mevrouw Irma Sluis zal voorlopig nog wel met regelmaat optreden bij de meldingen van het  kabinet, zoals het er nu naar uitziet. Mooi Waark uit Drenthe wijdde al een lied aan haar en mogelijk zal een nieuwe sluis bij Velsen, de grootste ter wereld, haar naam krijgen.   Tegelijkertijd is het goed om te weten, dat die gebarentaal in ons land ooit in Groningen ontstond. Henri Daniel Guyot (1753-1828), een Waal uit België, studeerde aanvankelijk theologie aan de oude Universiteit van Franeker en was na een korte tijd in Dordrecht vanaf 1781 predikant van de Waalse gemeente in Groningen. Groningen was toen nog een stad met zo'n 20.000 inwoners. Tijdens een verblijf in Parijs kwam hij in contact met Abbé Charles-Michel de l'Épée (1712-1789), de pionier van de Doofstommenzorg. Na zijn terugkeer had hij in zijn huis in de Brugstraat zijn eerste doofstomme leerlingen. Zijn instituut groeide snel en later werd aan het huis aan de Ossenmarkt /Nieuwe Boteringestraat de Dovenschool o

Aandacht voor Maarten Biesheuvel

Afbeelding
  Aandacht voor Biesheuvel   De op 30 juli 2020 overleden schrijver Maarten Biesheuvel was de meester van het korte verhaal: humoristisch, absurd, tragikomisch : over een brommer die op zee komt aanrijden, een goudvis die verdrinkt, een zelfmoordenaar in discussie met God, de eigenaar van een dierenwinkel die het Laatste Oordeel uitspreekt, een visser die zijn eigen oog en been vast in zijn graf legt, een psychiater die nog gekker is dan zijn patiënten, etc. etc. .   Er is genoeg over hem, zijn gekte, zijn waandenkbeelden en de relatie tussen zijn persoonlijk leven en zijn werk geschreven de laatste weken. U kunt het op internet allemaal vinden. Als hommage aan deze schrijver hier een parafrase van (en citaten uit) het prachtige en ontroerende verhaal : Onttakeling - David Nyborg is opgenomen in het gekkenhuis. Hij is in de war en depressief. Thuis ging het niet langer. Zijn vrouw: ‘Wat doe je nou met die krant?’ ‘Dat zie je toch, ik verscheur hem, er staan alleen maa

De Groninger schouwburg: 16 oktober 1897

Langzaam beginnen de Oosterpoort en de Schouwburgweer tot leven te komen. Hoe anders was dat in 1897 bij het optreden van de toen al beroemde Nederlands-Franse actrice Sarah Bernhardt. Zij werd op het station begroet door hoogleraar A.G. van Hamel en leden van de Vindicat. Vervolgens werd zij in een senaatsrijtuig met vier paarden onder groot gejuich naar de Schouwburg gebracht, die voor de gelegenheid met rode lopers was aangekleed. Een speciaal voor haar ingerichte kleedkamer stond klaar voor haar optreden in het stuk van Alexandre Dumas fils: La Dameaux Camélias . In een stampvolle, uitverkochte Stadsschouwburg speelde haar gezelschap Théâtre de la Renaissanc e de voorstelling en op het einde daarvan werd zij bedolven onder bloemstukken. In het Groninger Museum wordt nog steeds het portret van Bernhardt van Isaac Israels bewaard. Bernhardt (1844-1923) was in die tijd een wereldster, een uiterst extravagante en flamboyante toneelspeelster, die overigens tot in onze tijd nog

Het culturele drama

De schouwburgen, musea en concertzalen zijn al geruime tijd hermetisch afgesloten. We kunnen ons hooguit met digitaal materiaal tevreden stellen en wachten op betere tijden. Dat bracht mij een tijd geleden op het idee een eerbetoon uit te spreken voor een van de belangrijkste toneel- en filmactrices van onze tijd, mijn bijna naamgenote  Isabelle Huppert . Al vrijwel vijftig jaar is zij een van de grote Europese actrices. Geboren op 16 maart 1953 in Parijs, opgegroeid in een goed bourgeoismilieu en opgeleid aan onder andere het Conservatoire Versailles, trad zij in 1972 voor het eerst naar buiten in het culturele drama  Faustine et le bel été . Haar eigenlijke doorbraak vond plaats in 1977 in  La dentellière  in de regie van Claude Goretta. Vanaf dat moment werd zij een onmisbare actrice in de filmwereld, door grote Franse regisseurs zoals Claude Chabrol, Jean Luc Godard en Patrice Chereau, maar ook door tal van Europese regisseurs zoals de Oostenrijker Michael Haneke ( Le temps du

Een ondoorzichtige tijd

Afgezien van mijn kinderjaren tijdens de Tweede Wereldoorlog zou ik geen tijd kunnen bedenken, die net zo bizar, bedreigend, beangstigend is als dit moment. Ik zocht naar een beeld voor dit niet te vatten fenomeen en kwam uit bij de metafoor van het labyrint, juist vanwege het onoverzichtelijke en ondoorzichtige karakter. We kennen allemaal het oude Griekse verhaal van Koning Minos en zijn paleis in Knossos op Kreta, die de opdracht gaf een labyrint aan te leggen als gevangenis voor de Minotauros. Het was een constructie met talloze gangen en doodlopende plekken, waaruit niemand kon ontsnappen. Toch lukte het Theseus met hulp van de dochter van Minos, Ariadne, met behulp van de bekende draad, te vluchten. De poging van de maker van het labyrint, Daedalus, om met zijn zoon Icarus weg te komen, leek slechts aanvankelijk te slagen. Zoals we weten van het beroemde schilderij van Pieter Bruegel de Oude (rond 1595): De val van Icarus , smolten de wassen vleugels en stortte Icarus in zee.