Een samenloop van omstandigheden
Als je er op let valt heel vaak op hoe bepaalde data, jaartallen met elkaar corresponderen, alsof er zoiets als een samenhang bestaat. Als eerste voorbeeld: wat feiten uit de geschiedenis van het Koningshuis.
Juliana werd op 30 april 1909 in Den Haag geboren en geruime tijd, tussen 1949 en 2012, werd op die dag Koninginnedag gevierd. De inhuldiging van Beatrix vond plaats op 30 april 1980 en Prof. mr. Pieter van Vollenhoven werd op 30 april 1939 geboren.
Iets dergelijks lijkt ook voor sommige jaartallen op te gaan. Op 26 september 1889 stortte de bekende classicus en filosoof Friedrich Nietzsche in op een plein in Turijn, waarna hij werd afgevoerd en in inrichtingen verbleef tot hij door zijn zuster werd verzorgd en uiteindelijk overleed in Weimar. Op 16 april 1889 werd in Londen Charlie Chaplin geboren en een paar dagen later in Oostenrijk, in het plaatsje Braunau, kwam ene Adolf Hitler ter wereld. Op 26 april 1889 werd in Wenen de bekende filosoof Ludwig Wittgenstein geboren, waarbij enige jaren later door een toevalligheid beiden, Hitler en Wittgenstein, in Linz (1903-1904) dezelfde school bezochten. Tot slot werd in datzelfde jaar op 26 september in het Schwarzwald, in Meßkirch, de filosoof Martin Heidegger geboren.
Dat lijkt allemaal puur toeval, een samenloop van omstandigheden, en toch denk je soms dat er misschien wat meer aan de hand is. Het lijken pure coïncidenties als we zien dat bijvoorbeeld Abraham Lincoln zijn politieke loopbaan begon in 1846 en honderd jaar later John F. Kennedy in 1946 in het congres werd gekozen. De ene werd, als ik mij niet vergis, in 1860 president, de ander in 1960. Toeval?
Zo zijn er uiteraard ook talrijke studies gepubliceerd rond de symboliek van getallen, waaraan in een grijs verleden een bijna magische betekenis werd toegekend. Voor de een is dat alles slechts een kwestie van grillig toeval, van willekeur, van chaos, volgens anderen, zoals in een essay van Herman Pley, worden we door zo'n samenloop van omstandigheden opgenomen in iets groters, waarbij alles op z'n plaats valt.
Ik wil tot slot nog een beroemd voorbeeld wat verder toelichten. Duitsland, 9 november.
In mijn visie is dat wel degelijk een cruciaal moment van gelijktijdigheid voor Duitsland in de twintigste eeuw.
Op 9 november 1918 moest de Duitse keizer Wilhelm II afdanken. Hij bevond zich op dat moment in Spa, was op weg naar Eijsden in ons land, waar hij in ballingschap ging. De Duitse kanselier Max von Baden meldde dit feit, de sociaaldemocraat Friedrich Ebert nam de regeringsverantwoordelijkheid op zich en partijgenoot Philipp Scheidemann riep de Republiek uit, die later de Republiek van Weimar ging heten.
In mijn visie is dat wel degelijk een cruciaal moment van gelijktijdigheid voor Duitsland in de twintigste eeuw.
Op 9 november 1918 moest de Duitse keizer Wilhelm II afdanken. Hij bevond zich op dat moment in Spa, was op weg naar Eijsden in ons land, waar hij in ballingschap ging. De Duitse kanselier Max von Baden meldde dit feit, de sociaaldemocraat Friedrich Ebert nam de regeringsverantwoordelijkheid op zich en partijgenoot Philipp Scheidemann riep de Republiek uit, die later de Republiek van Weimar ging heten.
Op 9 november 1923 pleegde de hiervoor al genoemde Adolf Hitler en de zijnen in München in de Feldherrnhalle in München een mislukte staatsgreep. De bedoeling was om een mars naar Berlijn uit te roepen, maar door ingrijpen van de politie mislukte dit alles. In de periode die daarop volgde schreef Hitler in de gevangenis zijn Mein Kampf. Op 9 november 1938 vond de beruchte Reichskristallnacht plaats, een moment van de verdere escalatie van de Jodenvervolging, die in feite al in 1933 was ingezet. Talrijke synagogen en winkels gingen in vlammen op, heel veel joodse burgers werden opgejaagd, door de straten gedreven en mishandeld.
Tot slot viel op 9 november 1989 de muur in Berlijn, werden de grenzen tussen Oost-Berlijn/DDR en West-Berlijn/BRD geopend en eindigde de communistische dictatuur in Oost-Duitsland.
Een datum is in ons aller collectieve geheugen gegrift, dat is 9.11.2001, de dag van de vreselijke aanslagen op de Twin Towers in New York en op meerdere plaatsen.
Maar zelfs hier speelt het toeval een rol, als we zien dat de laatste film van MIchael Moore als titel heeft Fahrenheit 11/9. Hij verwijst daarmee op de bekende film van Ray Bradbury Fahrenheit 451 en bedoelt eigenlijk de negende november, de dag dat Donald Trump tot president werd verkozen.
Soms echter vallen dingen op een dag samen en kan dat tot iets heel ongerijmds leiden. Zo werd op 11 november 2018 het feit herdacht in Parijs en op tal van plaatsen in Duitsland, dat het honderd jaar geleden was dat de Eerste Wereldoorlog was beëindigd. Gek genoeg wordt in ons land, in het zuiden, het startsein gegeven voor het Carnaval, om 11 uur 11 op de elfde van de elfde, op 11.11.
Maar zelfs hier speelt het toeval een rol, als we zien dat de laatste film van MIchael Moore als titel heeft Fahrenheit 11/9. Hij verwijst daarmee op de bekende film van Ray Bradbury Fahrenheit 451 en bedoelt eigenlijk de negende november, de dag dat Donald Trump tot president werd verkozen.
Soms echter vallen dingen op een dag samen en kan dat tot iets heel ongerijmds leiden. Zo werd op 11 november 2018 het feit herdacht in Parijs en op tal van plaatsen in Duitsland, dat het honderd jaar geleden was dat de Eerste Wereldoorlog was beëindigd. Gek genoeg wordt in ons land, in het zuiden, het startsein gegeven voor het Carnaval, om 11 uur 11 op de elfde van de elfde, op 11.11.
Karel Hupperetz
Reacties
Een reactie posten