Op Kerkenpad



Op 13 mei van dit jaar werd herdacht dat vijftig jaar geleden de Stichting Oude Groninger Kerken (SOKG) werd opgericht. Dat betekende dat er een aantal zaken aan de orde waren: nieuwe publicaties, een fietstocht, de preek van de leek, een feestelijke bijeenkomst in de Der Aa-kerken in juni een driedaagse conferentie. De SOKG heeft inmiddels tientallen kerken, kerktorens en kerkhoven in zijn beheer en zorgt voor instandhouding of herbestemming. Per 1 januari treedt de huidige voorzitter, Peter Breukink, af en wordt hij opgevolgd door Patty Wageman, de huidige directeur van Museum de Buitenplaats in Eelde.

Met name de boeken, die in het kader van het jubileum zijn verschenen, moet ik hier kort vermelden: De kerk als tijdmachine, van Stefan de Keijser en Martin Hillenga met talrijke tekeningen, een korte geschiedenis vanaf Bonifatius via de beeldenstorm tot de huidige leegloop.
Naast de vroegere studie Alle middeleeuwse kerken-van Harlingen tot Wilhelmshaven van Peter Karstkarel, 2007, 974 pag. verscheen nu: Ode aan de Groninger Kerken, weliswaar voor de forse prijs van 69,50 euro. Naast deze feestelijke aspecten verschenen in de afgelopen tijd studies en rapporten als: God in Nederland en Christenen in Nederland, waarin de secularisering, de vergrijzing en de afname van het aantal leden van kerken werden onderzocht. Talloze kerken moeten sluiten vanwege de toegenomen buitenkerkelijkheid. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed houdt zich met zo'n 6000 kerken bezig, vaak gebruikt voor concerten en tentoonstellingen. Museum Catharijneconvent in Utrecht bracht in juli 2017 het grootste museum van Nederland tot stand. 

In alle gevallen is men op veel vrijwilligers aangewezen, ook voor het Gronings erfgoed In Groningen. Daar komen dan nog eens de negatieve effecten van aardbevingsschade bij, scheuren, bedreigde fresco’s enzovoort. Toch mogen wij in onze provincie blij zijn dat er zoveel religieus-cultureel erfgoed bewaard is gebleven, ingebed in het landschap, verscholen achter bomen, gelegen op een wierde, grenzend aan het Pieterpad.
Onlangs verscheen er een essay van Mariët Meester (NRC,25 oktober) over museumbezoek, dat zij vergeleek met kerkgang, een mini-retraite. Terecht is het voor velen zo, dat men op zoek is naar rust en zingeving en zoiets vindt in het bezoek aan kerken.
Gelukkig heeft onze provincie nog heel veel te bieden op dat terrein en mogen wij ons in Haren ook gelukkig prijzen met de oude hervorm kerk uit de eerste helft van de 13 de eeuw, al vermeld in 1360, die ondanks twee keer brand in de toren en de restauratie in de 19 de eeuw nog steeds een baken in het centrum is. Omgekeerd kan ik mij de sloop van de Martinuskerk in Groningen nog goed herinneren, de kerk die plaats moest maken voor de Universiteitsbibliotheek. Maar ik zal ook nooit vergeten dat ik met anderen in mijn studententijd een orgeltocht langs kerken in de provincie organiseerde, onder de bezielende leiding van Charles de Wolf, die toen overal de prachtige orgels bespeelde.
Iets dergelijks overkwam mij deze zomer bij de kerk in Haren, waar een vriend/arts/muzikaal talent mij een privé-orgeltocht bezorgde, een heel bijzondere ervaring. Laten wij dit zo belangrijke erfgoed blijven steunen en koesteren tot in lengte van dagen.

K.J.Hupperetz



--

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Een zomer in Haren - Jolien Berendsen-Prins

Een zomer in Haren... Als de windrichting goed is, hoor ik in onze zonovergoten tuin de kerkklok van de 12de eeuwse Nicolai- of Dorpskerk slaan. Terwijl ik de uitgebloeide rozen verwijder of uitbundig groeiende takken terugsnoei in onze lusthof, kijk ik af en toe op en kan ik tussen de struiken en bomen precies het haantje op de toren in de zon zien glinsteren. Omdat Haren op de Hondsrug tussen de Hunze en de Drentsche Aa ligt en er vroeger een klein haventje aanwezig was met het oog op het vervoer over deze waterwegen, is het niet verwonderlijk dat onze kerk  800 jaar geleden aan Sint Nicolaas was gewijd. Immers hij werd in heel Europa niet alleen beschouwd als de beschermheilige van kinderen en scholieren, maar ook van zeevarenden en ander scheepsvolk. Geen wonder dat Sinterklaas na aankomst in Haren graag de kinderen ontvangt in deze naar hem vernoemde kerk. Elke zaterdagmiddag galmt de klok om 16uur, als sein dat de zondagsrust nadert. Een kwartier voordat
Meer lezen

De zomer in het donker - Hans Boerema

De zomer in het donker Voor het eerst sinds het overlijden van zijn vader zocht hij zijn toevlucht in het huis van zijn ouders op het eiland. Onderweg naar het station slaagde hij er niet in zich van de waan te bevrijden dat hij door alle mensen in de wijde omtrek werd besproken alsof hij een ten onrechte vrijgesproken misdadiger was. In de bus keek hij naar de lucht die lichter blauw was dan het lichtblauw van blauwe ogen waarin zonlicht wordt weerkaatst. Op het dek van de boot volgde hij nauwgezet de bewegingen van het zeewater. ‘Golfslagen stromen achterstevoren neerwaarts over elkaar heen in het weids klotsende zwart-achtige blauw,’ concludeerde hij dromerig. Bij aankomst op het eiland, met de zee achter zich en het gras van de dijk onder zijn voeten, dacht hij aan Joy, het meisje dat hij had ontmoet na afloop van een kerkdienst. Zij had gehuild omdat haar broer meer met God bezig was dan zij. Sluipend bijna, liep hij over het schelpenpad door de achtertuin. Het zwarte m
Meer lezen

Mijn beeld van Groningen

  Je wordt, als je van buiten komt, nooit een echte Groninger, maar hooguit een inwoner van Groningen. In de loop van ruim 55 jaar heb ik mij uiteraard verdiept in boeken van kenners van onze stad zoals Dr. A.T. Schuitema Meijer, (denk aan Zo was Groningen 1919-1939  (1967, 55 pagina's met tal van foto's), of  Groningen vroeger en nu  (1969,109 pagina's), of een bundel als  Groningers op weg naar de moderne tijd  (1988, 144 pagina's )en dan heb ik het nog niet eens over de vele latere studies van auteurs als Frans Westra en Martin Hillenga. Ik kan heel erg genieten van de oude gravure Stadscaerte van Groeningen van Egbert Haubois, met een prachtige afbeelding in vogelvlucht van de Brede Merct en talrijke andere plekken in de stad van 1637. In de loop van die decennia heb ik heel veel ontdekt in Stad en Ommeland. Ik genoot van de talloze prachtige, oude kerken en van de restanten van de ooit zo talrijke kloosters als Aduard en Ter Apel, van de borgen als Fraeylema,
Meer lezen