Literair Groningen


Wij beschikken in Groningen en Haren over een rijk en gevarieerd cultureel leven op het gebied van beeldende kunst en literatuur. Talrijke Groningse schrijvers zoals Hendrik de Vries {1896-1989}, Rutger Kopland {1934-2012} en Sabine van den Berg (1969) waren en zijn met Groningen en Haren verbonden. Of om nog een paar voorbeelden te noemen: W.F. Hermans, Gerrit Krol en Marjoleine de Vos hebben banden met Groningen en/of Haren. Als u op dit gebied nog meer wilt weten, raad ik u Palet van Groningen van Frans Westra van harte aan, 2016, 430 pagina's.

Haren heeft al ruim honderd jaar de bloeiende boekhandel Boomker en Groningen presenteert jaarlijks Dichters in de Prinsentuin. Kortom, er is literatuur te vinden in alle soorten en maten.
Ondanks het feit, dat ik al decennia in Groningen en Haren woon is mijn kennis van het Gronings nog steeds minimaal. Daarvoor ben ik volstrekt aangewezen op de Biografie van het Gronings van Siemon Reker, de eerste hoogleraar Gronings aan de RUG. Deze lijvige studie dateert uit 2016 en telt 1340 pagina's.

Naast de Groningse vlag hebben we het GrönnensLaid, dit Pronkjewail van Stad en Ommeland werd geschreven door oud-leraar Duits Geert Teis (Gerhard W.Spitzen, 1864-1945), die een voorvechter van de Groninger cultuur was. Op 21 juni 2019 speelde stadsbeiaardier Auke de Boer het lied op het carillon van de Martinitoren en op 28 september 2019 vond er tijdens het Wandelfestival Tocht om de Noord een grootscheepse happening plaats rond dit honderdjarige lied.

Vrij recent ontstond er een proeftuin voor meertaligheid van de noordelijke provincies voor de talrijke varianten van streektalen zoals het Nedersaksisch. Begin maart kregen Henk Bruinink en Henk Bijlholt de publieksprijs van de Taalheldenprijs 2019 in Groningen, maar tegelijkertijd werd de drastische terugloop van de Groninger verenigingen in het land gemeld. Ooit waren er zo'n vijftig, nu nog maar twee in Zwolle en Meppel. Ooit was er zelfs een landelijk Grunneger genootschap en nu resten er hooguit nog twee stukjes heimwee...

.  In 2002 werd Schuberts Winterreise(1827), door Jan Siebo Uffen in het Gronings vertaald als Winterraize.

.  In 2019 waren twintig sonnetten van Shakespeare aan de beurt in de vertaling van Nina Werkman (Woarblifstoe, Muze).

.  In 2020 werd zelfs de gedichtencyclus van Huub Oosterhuis (1933) in het Gronings vertaald onder de titel Groningen/Grunnen. Ooit studeerde Oosterhuis Nederlands in Groningen en nu is er dus een tweetalige heruitgave van 32 pagina's van deze kleine bundel uit 1961, vertaald door Marten van Dijken.

Dit lijkt toch op een bloeiend literair leven in Groningen en Haren!

K.J.Hupperetz


--

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Een zomer in Haren - Jolien Berendsen-Prins

Een zomer in Haren... Als de windrichting goed is, hoor ik in onze zonovergoten tuin de kerkklok van de 12de eeuwse Nicolai- of Dorpskerk slaan. Terwijl ik de uitgebloeide rozen verwijder of uitbundig groeiende takken terugsnoei in onze lusthof, kijk ik af en toe op en kan ik tussen de struiken en bomen precies het haantje op de toren in de zon zien glinsteren. Omdat Haren op de Hondsrug tussen de Hunze en de Drentsche Aa ligt en er vroeger een klein haventje aanwezig was met het oog op het vervoer over deze waterwegen, is het niet verwonderlijk dat onze kerk  800 jaar geleden aan Sint Nicolaas was gewijd. Immers hij werd in heel Europa niet alleen beschouwd als de beschermheilige van kinderen en scholieren, maar ook van zeevarenden en ander scheepsvolk. Geen wonder dat Sinterklaas na aankomst in Haren graag de kinderen ontvangt in deze naar hem vernoemde kerk. Elke zaterdagmiddag galmt de klok om 16uur, als sein dat de zondagsrust nadert. Een kwartier voordat
Meer lezen

De zomer in het donker - Hans Boerema

De zomer in het donker Voor het eerst sinds het overlijden van zijn vader zocht hij zijn toevlucht in het huis van zijn ouders op het eiland. Onderweg naar het station slaagde hij er niet in zich van de waan te bevrijden dat hij door alle mensen in de wijde omtrek werd besproken alsof hij een ten onrechte vrijgesproken misdadiger was. In de bus keek hij naar de lucht die lichter blauw was dan het lichtblauw van blauwe ogen waarin zonlicht wordt weerkaatst. Op het dek van de boot volgde hij nauwgezet de bewegingen van het zeewater. ‘Golfslagen stromen achterstevoren neerwaarts over elkaar heen in het weids klotsende zwart-achtige blauw,’ concludeerde hij dromerig. Bij aankomst op het eiland, met de zee achter zich en het gras van de dijk onder zijn voeten, dacht hij aan Joy, het meisje dat hij had ontmoet na afloop van een kerkdienst. Zij had gehuild omdat haar broer meer met God bezig was dan zij. Sluipend bijna, liep hij over het schelpenpad door de achtertuin. Het zwarte m
Meer lezen

Gebarentaal, nu en toen

  Mevrouw Irma Sluis zal voorlopig nog wel met regelmaat optreden bij de meldingen van het  kabinet, zoals het er nu naar uitziet. Mooi Waark uit Drenthe wijdde al een lied aan haar en mogelijk zal een nieuwe sluis bij Velsen, de grootste ter wereld, haar naam krijgen.   Tegelijkertijd is het goed om te weten, dat die gebarentaal in ons land ooit in Groningen ontstond. Henri Daniel Guyot (1753-1828), een Waal uit België, studeerde aanvankelijk theologie aan de oude Universiteit van Franeker en was na een korte tijd in Dordrecht vanaf 1781 predikant van de Waalse gemeente in Groningen. Groningen was toen nog een stad met zo'n 20.000 inwoners. Tijdens een verblijf in Parijs kwam hij in contact met Abbé Charles-Michel de l'Épée (1712-1789), de pionier van de Doofstommenzorg. Na zijn terugkeer had hij in zijn huis in de Brugstraat zijn eerste doofstomme leerlingen. Zijn instituut groeide snel en later werd aan het huis aan de Ossenmarkt /Nieuwe Boteringestraat de Dovenschool o
Meer lezen